Cập nhật luật cờ vua quốc tế chính mới nhất 2025

Cờ vua quốc tế là một môn thể thao giúp phát triển tư duy, rèn luyện sự kiên trì và khả năng tập trung cao. Với sự hấp dẫn, linh hoạt và tính chất phù hợp với mọi độ tuổi, cờ vua đã thu hút rất nhiều người tham gia. Tuy nhiên, để cuộc chơi diễn ra một cách hiệu quả, người chơi cần nắm vững các quy định của Luật Cờ vua quốc tế.Và trong bài viết này, Acesgame sẽ cùng bạn tìm hiểu về luật cờ vua quốc tế chính mới nhất năm 2025.

Giới thiệu về luật cờ vua quốc tế

Cờ vua được chơi trên một bàn cờ vuông, gồm 8 hàng đánh số từ 1 đến 8 và 8 cột đánh chữ cái từ a đến h, tạo thành 64 ô vuông xen kẽ màu đậm và nhạt. Khi ngồi vào bàn, mỗi người chơi sẽ có ô màu nhạt ở góc dưới cùng bên phải. Bàn cờ được đặt sao cho ô góc bên phải của mỗi kỳ thủ là ô màu trắng.

Trước khi bắt đầu, mỗi người chơi sẽ có 16 quân cờ: một bên cờ trắng và một bên cờ đen. Mỗi bên gồm: 1 quân Vua, 1 quân Hậu, 2 quân Xe, 2 quân Tượng, 2 quân Mã và 8 quân Tốt.

Hãy cùng tìm hiểu xem Cờ vua là gì và sự khác biệt của nó so với Luật Cờ vua quốc tế nhé!

Luật cờ vua quốc tế mới nhất năm 2025
Luật cờ vua quốc tế mới nhất năm 2025

Luật cờ vua quốc tế được áp dụng trong các giải đấu và cuộc thi quốc tế của Liên đoàn Cờ vua Quốc tế (FIDE). Đây là tổ chức quản lý và điều hành cờ vua lớn nhất và có uy tín nhất trên thế giới. Luật cờ vua quốc tế được cập nhật và chỉnh sửa liên tục để phù hợp với sự phát triển của môn thể thao này.

Trước khi bắt đầu chơi, người chơi cần phải hiểu rõ các quy tắc và luật cơ bản của cờ vua quốc tế. Chúng ta sẽ đi vào chi tiết trong phần tiếp theo.

Nguyên tắc di chuyển của các quân cờ

Nước đi đặc biệt của Quân Tốt:

  • Trong lượt đi đầu tiên, Quân Tốt có thể tiến 1 hoặc 2 ô về phía trước.
  • Nước ăn qua đường (En passant): Khi Quân Tốt của đối phương di chuyển 2 ô từ vị trí ban đầu và vượt qua ô cờ đang bị kiểm soát bởi Quân Tốt bên lượt đi, bạn có thể ăn quân đó như thể nó chỉ di chuyển 1 ô.
  • Phong cấp: Khi Quân Tốt tiến tới hàng ngang cuối cùng, nó phải được đổi thành một trong các quân Xe, Hậu, Tượng hoặc Mã cùng màu ngay trong nước đi này.

Nước đi của Quân Vua:
Quân Vua có thể di chuyển theo hai cách:

  • Di chuyển tới một ô liền kề bất kỳ, miễn là ô đó không bị quân của đối phương tấn công. Lưu ý rằng, ngay cả khi Vua không di chuyển, các quân đối phương vẫn có thể tấn công các ô xung quanh Vua.
  • Nhập thành cờ vua: Vua có thể di chuyển hai ô về phía Quân Xe cùng màu trên cùng một hàng ngang. Quân Xe sẽ nhảy qua vị trí của Vua.

Nước đi của các quân khác:

  • Quân Tượng: Di chuyển tới bất kỳ ô cờ nào trên cùng đường chéo mà nó đang đứng.
  • Quân Xe: Di chuyển tới bất kỳ ô cờ nào trên cùng cột dọc hoặc hàng ngang.
  • Quân Hậu: Di chuyển tới bất kỳ ô cờ nào trên cùng cột dọc, hàng ngang hoặc đường chéo.
  • Quân Mã: Di chuyển tới một trong các ô gần nhất không nằm trên cùng hàng ngang, cột dọc hoặc đường chéo với ô mà nó đang đứng. Chỉ có Quân Mã có thể nhảy qua các quân cờ khác.

Thực hiện các nước đi trên bàn cờ vua

Các nước đi phải được thực hiện bằng một tay duy nhất.

Khi có lượt đi, đấu thủ chỉ được phép sửa quân cờ nếu cần thiết để đưa quân về đúng ô của chúng, nhưng phải thông báo ý định trước bằng cách nói cho đối thủ biết, ví dụ: “Sửa quân” hoặc “Tôi sửa rồi mới tiến hành sửa quân”.

Ngoài trường hợp được quy định ở trên, nếu đấu thủ chạm vào quân cờ, quy định sẽ như sau:

  • Nếu quân của mình bị chạm, đấu thủ phải di chuyển quân đó đầu tiên nếu có thể.
  • Nếu quân của đối phương bị chạm, đấu thủ phải bắt quân đó đầu tiên nếu có thể.
  • Nếu đấu thủ chạm phải quân của đối phương, phải bắt quân đó bằng quân của mình, hoặc nếu không thể, phải di chuyển quân bị chạm đầu tiên nếu quân đó có thể di chuyển hoặc bắt quân được.

Nếu một kỳ thủ cố tình chạm vào Vua và Xe của mình, phải thực hiện nhập thành nếu nước đi hợp lệ. Nếu kỳ thủ chạm vào Xe trước rồi đến Vua, không được phép nhập thành và tình huống sẽ được giải quyết theo quy định.

Nếu không có quân nào bị chạm có thể di chuyển hoặc bắt quân, đấu thủ có thể thực hiện một nước đi hợp lệ khác, nhưng sẽ bị tính 1 lỗi kỹ thuật.

Đấu thủ không có quyền khiếu nại vi phạm luật từ đối phương nếu đã cố tình chạm vào quân cờ.

Kết thúc ván cờ vua

Theo Luật Cờ vua quốc tế, ván cờ có thể kết thúc theo hai trường hợp sau:

Kết thúc thắng

Ván cờ kết thúc khi một đấu thủ chiếu hết Vua của đối phương bằng một nước đi hợp lệ, đồng nghĩa với việc thắng ván cờ ngay lập tức. Ngoài ra, ván cờ cũng kết thúc nếu đối phương tuyên bố xin thua.

Kết thúc thắng theo luật cờ vua quốc tế
 Kết thúc thắng theo luật cờ vua quốc tế

Kết thúc hòa

  • Một bên không còn nước đi hợp lệ. Ví dụ: Khi một bên chỉ còn lại Quân Vua, dù không bị chiếu, nhưng không còn nước đi hợp lệ nữa, thì ván cờ hòa.
  • Khi cả hai bên không còn khả năng chiếu hết đối phương. Ví dụ: Nếu cả hai bên chỉ còn Quân Vua mà không còn quân nào khác, không thể chiếu hết đối phương.
  • Ván cờ hòa khi hai đấu thủ thỏa thuận hòa hoặc một thế cờ xuất hiện trên bàn cờ ít nhất 3 lần. Ví dụ: Nếu Mã chiếu Vua ở cùng một vị trí 3 lần, ván cờ được coi là hòa.
  • Ván cờ cũng có thể hòa nếu trong 50 nước đi liên tiếp không có bất kỳ nước đi nào hoặc không có quân nào bị bắt.

Những điểm cần biết về luật cờ vua quốc tế

Trước khi bắt đầu tìm hiểu về luật cờ vua quốc tế, hãy xem qua một số khái niệm cơ bản:

  • Chiếu tướng: Đây là tình trạng khi vua của người chơi bị đối thủ chiếu, và không có cách nào để di chuyển hoặc bảo vệ được.
  • Chặn đường: Khi quân cờ của người chơi bị quân đối phương cản trở và không thể di chuyển.
  • Hòa: Khi không có cách nào để chiếu tướng hoặc không có quân cờ nào còn lại để tiếp tục trận đấu, trận đấu sẽ kết thúc với kết quả hòa.
  • Quân cờ phong cấp: Khi một con bất kỳ đến được hàng cuối cùng của đối phương, người chơi có thể chọn để đổi nó thành một quân cờ mạnh hơn (trừ vua).
  • Đồng hồ cờ: Là thiết bị được sử dụng để đo thời gian chơi của mỗi người chơi.

Bây giờ, hãy cùng đi vào chi tiết các quy tắc trong luật cờ vua quốc tế.

Những điểm cần biết về luật cờ vua quốc tế
 Những điểm cần biết về luật cờ vua quốc tế

Luật cờ vua quốc tế và các trường hợp phạm lỗi

Để tránh việc tranh cãi và xảy ra các trường hợp không chính đáng trong trận đấu, luật cờ vua quốc tế đã quy định rõ các trường hợp phạm lỗi sau:

  • Không được đặt hoặc di chuyển quân cờ ngoài ô vuông trên bàn cờ.
  • Không được tiếp xúc quân cờ của đối thủ khi đến lượt, trừ khi cần thiết để di chuyển quân cờ.
  • Không được sử dụng bất kỳ cách gian lận nào trong suốt trận đấu.
  • Không được sử dụng đồng hồ cờ của đối thủ cho mình.
  • Không được ghi lại kết quả hoặc số lượng nước đi sai trên tờ ghi kết quả.
  • Không được đổi quân cờ phong cấp thành một quân cờ khác ngoại trừ hậu.
  • Không được đưa quân vua vào tình trạng chiếu tướng. Nếu không may xảy ra, người chơi có thể yêu cầu được chơi lại nước đi trước đó.

Nếu bị phát hiện vi phạm bất kỳ quy tắc nào, người chơi có thể bị phạt hoặc bị loại khỏi trận đấu.

Luật cờ vua quốc tế và các trường hợp phạm lỗi
 Luật cờ vua quốc tế và các trường hợp phạm lỗi

Luật cờ vua quốc tế và việc sử dụng đồng hồ cờ

Trong những giải đấu cờ vua lớn, thời gian là một yếu tố quan trọng được tính toán kĩ lưỡng. Để đảm bảo tính công bằng trong việc chơi, luật cờ vua quốc tế đã quy định rõ về việc sử dụng đồng hồ cờ:

  • Mỗi người chơi có một đồng hồ riêng để đo thời gian chơi.
  • Khi đến lượt của mình, người chơi phải ấn đồng hồ cờ của mình để bắt đầu tính thời gian.
  • Thời gian được cho phép cho mỗi nước đi phải tuân theo quy định của từng giải đấu.
  • Nếu hết thời gian, người chơi sẽ bị phạt hoặc thua cuộc (tùy thuộc vào quy định của từng giải đấu).
Luật về việc sử dụng đồng hồ cờ
 Luật về việc sử dụng đồng hồ cờ

Các quy định về ghi kết quả, ghi thời gian

Sau khi trận đấu kết thúc, người chơi cần phải ghi lại kết quả và số lượng nước đi chính xác trên tờ kết quả. Nếu có bất kỳ sự không chính xác nào được phát hiện, người chơi có thể bị phạt hoặc bị loại khỏi giải đấu.

Đối với các giải đấu có tính thời gian, người chơi cần phải tuân theo các quy định sau:

  • Đồng hồ cờ chỉ được dừng sau khi người chơi đã hoàn thành nước đi của mình và ấn vào đồng hồ của đối thủ.
  • Nếu phát hiện việc dừng đồng hồ sai, người chơi có thể bị phạt hoặc bị loại khỏi giải đấu.
  • Sau khi một người chơi bị chiếu tướng, đồng hồ của đối thủ sẽ tiếp tục chạy cho đến khi đồng hồ bị dừng bởi người chơi hoặc trọng tài.
Các quy định về ghi kết quả và thời gian
 Các quy định về ghi kết quả và thời gian

Quy tắc về việc giải quyết tranh cãi theo luật cờ vua quốc tế

Trong trường hợp có tranh cãi xảy ra trong suốt trận đấu, người chơi có thể yêu cầu được gọi trọng tài vào giải quyết. Trọng tài sẽ xem xét và quyết định theo luật cờ vua quốc tế.

Nếu tranh cãi không thể giải quyết bởi trọng tài, Liên đoàn Cờ vua Quốc tế (FIDE) sẽ họp và quyết định kết quả cuối cùng.

Sự phân biệt giữa luật cờ vua quốc tế và luật cờ vua nội địa

Mặc dù luật cờ vua quốc tế là luật cơ bản được áp dụng trong các giải đấu và cuộc thi quốc tế, mỗi quốc gia cũng có thể có những quy định riêng về luật chơi. Việc này có thể tạo ra sự khác biệt trong cách diễn giải các quy tắc và việc giải quyết tranh cãi.

Do đó, trước khi tham gia vào một giải đấu ở một quốc gia nào đó, người chơi nên tìm hiểu kĩ luật chơi của đất nước đó để tránh bị sai sót hoặc bị loại khỏi giải đấu vì không tuân thủ đúng quy định.

Sự khác biệt giữa luật cờ vua quốc tế và nội địa
 Sự khác biệt giữa luật cờ vua quốc tế và nội địa

Cờ vua là một môn thể thao trí tuệ vô cùng hấp dẫn và được yêu thích trên toàn thế giới. Để có thể tham gia vào những trận đấu đầy kịch tính, việc hiểu rõ về luật chơi là rất quan trọng. Bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết về luật cờ vua quốc tế và các quy tắc cơ bản. Chúc bạn có những giờ phút thư giãn và tự do suy nghĩ khi chơi cờ vua!